Bronmaatregelen intern transport
Technisch
Aanschaf van geschikte transportmiddelen
De veiligheid van arbeidsmiddelen zoals heftrucks en kranen wordt grotendeels bij de aanschaf bepaald. Aanschaf van goede transportmiddelen betekent dat deze geschikt zijn voor de werkzaamheden die hiermee gedaan moeten worden terwijl voldaan wordt aan de (wettelijke) veiligheidseisen. Voor de aanschaf van heftrucks wordt aanbevolen om aan de hand van een checklist zeker te stellen dat alle aandachtspunten zijn meegenomen.
Risico daalt door de snelheid van heftrucks te begrenzen
Het beperken van de snelheid van heftrucks geeft chauffeurs en hun collega’s meer tijd om te reageren op een onverwachte situatie. Gevoelsmatig lijkt het reduceren van de maximale snelheid ten koste te gaan van productiviteit. Dit is echter lang niet altijd het geval, omdat de gemiddelde snelheid van een heftruck bij het uitvoeren van werkzaamheden relatief laag is. Met een lagere topsnelheid wordt een efficiënte rijstijl gestimuleerd, waardoor ook het schaderisico daalt.
In de praktijk blijkt dat een maximale snelheid (net als in het verkeer) moeilijk is te handhaven met regels alleen. Aanbevolen wordt om heftrucks te begrenzen op de maximaal toegestane snelheid waarmee voor- en achteruit gereden mag worden.
Hefcapaciteit verandert bij gebruik van rollen- of balenklem
Voor het vervoer van rollen en balen wordt in veel gevallen gebruik gemaakt van een hydraulische rollen- of balenklem die op een heftruck kan worden bevestigd. Correct gebruik van een klem verbetert zowel de effectiviteit als de veiligheid van de truck. Bij de keuze van een klem is het belangrijk dat het gewicht hiervan is afgestemd op de beschikbare hefcapaciteit van de heftruck. Door een klem te monteren verschuift namelijk het lastzwaartepunt van de truck naar voren waardoor de truck voorover kan kantelen. Controleer dus voordat een rollenklem op een truck gemonteerd of gewisseld wordt of de hefcapaciteit voor het gebruik van de rollenklem voldoende is.
Capaciteit en beveiliging van bovenloopkranen
De belangrijkste zaken die bij het gebruik van hijsmiddelen aandacht vereisen zijn opgenomen in de checklijst hijsgereedschappen (bijlage 5).
Verdere aandachtspunten zijn:
- Op elke kraan moet zijn aangegeven wat de maximale werklast is. Indien met hijsmiddelen zoals bijvoorbeeld een juk gewerkt wordt, dan moet het gewicht hiervan bij de last worden opgeteld.
- Alle hijswerktuigen met een hijslast boven de 1000 kg moeten voorzien zijn van een overlastbeveiliging. Eind- of begrenzingschakelaars zijn noodschakelaars, bedoeld voor het veilig functioneren van een takel. Deze zijn dus niet bedoeld om tijdens de dagelijkse werkzaamheden te worden ingeschakeld.
Organisatorisch
Een verkeersplan om verkeersstromen te scheiden
Van elk bedrijf wordt verwacht dat de logistieke stromen zodanig zijn ingericht, dat onveilige situaties voorkomen worden. Een actueel verkeersplan (bijlage 2) is hiervoor een goed hulpmiddel. In een verkeersplan worden de verkeersstromen gedefinieerd en geïnventariseerd. Vervolgens wordt nagegaan welke routes het verkeer volgt en welke knelpunten er ten aanzien van de veiligheid kunnen zijn. Aansluitend worden fysieke en organisatorische maatregelen genomen om de veiligheid van het interne verkeer te bevorderen.
Verkeersvoorschriften ondersteunen het verkeersplan
Aanbevolen wordt om ook op een bedrijfsterrein het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV) van toepassing te verklaren. Hierbij is het belangrijk dat de borden en waarschuwingen aansluiten op de geldende regels. Met name voor mensen die niet dagelijks in een productie of logistieke omgeving werken is het van belang dat duidelijk aangegeven wordt wat de gevaren zijn.
Naast een bord of mededeling is het raadzaam om te werken met een instructie(film) en/of informatieblad, waarbij bezoekers een verklaring ondertekenen voordat ze het bedrijfs-terrein betreden. Op deze wijze zijn ook de juridische aspecten beter afgedekt. Aanvullende bepalingen kunnen, afhankelijk van de lokale omstandigheden worden opgesteld voor de volgende zaken:
- Voorrangsregels voor heftrucks en kraanverkeer
- Maximum snelheid 12 km/uur (binnen 6 km/uur)
- Motoren, scooters, brommers niet toegestaan
- Bedrijfsfietsen alleen op rijpaden buitenterrein, privérijwielen in stalling
- Voertuigen niet onbeheerd achterlaten, sleutels verwijderen
- Inzet van mobiele kranen (hijsvergunningen)
Correct beheer van transportmiddelen met keuringen en inspecties
Periodieke keuringen en inspecties, maar ook het blokkeren en vrijgeven van materieel dient geregeld te worden. Afspraken over het gebruik van materieel, dat meegebracht wordt door externe bedrijven en/of het gebruik van beschikbare bedrijfsmiddelen door externe mensen moeten duidelijk zijn om onveilige situaties tijdens bijvoorbeeld onderhoudswerkzaamheden te voorkomen. Ook transportmiddelen en hulpmiddelen die lokaal gebouwd of aangepast zijn dienen opgenomen te worden in het beheersprogramma.
Transportmiddelen moeten bij een normale inzet minimaal eenmaal per jaar gekeurd worden. In veel gevallen wordt een veiligheidskeuring gecombineerd met een onderhoudsbeurt – zo wordt aanzienlijk bespaard op kosten en tijd én krijgt de keuring meer diepgang. Een frequentere keuring kan nodig zijn, bijvoorbeeld wanneer een truck continu ingezet wordt en in een stoffige omgeving wordt gebruikt.
Melding onveilige situaties en het blokkeren van onveilige transportmiddelen
Het is belangrijk dat onveilige situaties direct gemeld worden omdat schade aan mens en middelen hiermee in veel gevallen voorkomen kan worden. Bij het werken met transportmiddelen kan het gaan om kleine defecten aan (veiligheids)voorzieningen die grote gevolgen kunnen hebben tijdens het dagelijks gebruik. Het is dus belangrijk dat duidelijk is wanneer een transportmiddel geblokkeerd/vrijgegeven moet worden en hoe dit geregeld is.
Georganiseerde werkplek biedt overzicht
Een georganiseerde en opgeruimde werkplek maakt het werken met transportmiddelen veiliger doordat in een overzichtelijke situatie het aantal onverwachte ontmoetingen tussen mens en machine laag is. Hiermee worden (bijna-)ongevallen voorkomen terwijl tevens efficiënter gewerkt kan worden. De arbocatalogus Inrichting arbeidsplaats geeft verdere verbetermogelijkheden over dit onderwerp.
Opmerkingen
Een vlakke, niet te gladde vloer is van groot belang omdat de levensduur van de transportmiddelen hierdoor verlengd wordt en omdat de werkomstandigheden van de chauffeur verbeteren doordat er een lagere blootstelling aan trillingen is. Zorg dus voor periodiek onderhoud aan binnen- en buitenterrein.