Risicobeschrijving geluid
Langdurige blootstelling aan geluid boven de 80 decibel, meestal aangeduid met dB(A), kan de beroepsziekte lawaaidoofheid tot gevolg hebben. 80 dB(A) is een geluidsniveau dat te vergelijken is met een drukke verkeersweg of een geluidssituatie waarbij op een meter afstand van elkaar nog net een gesprek mogelijk is zonder stemverheffing. De gehoorbeschadiging die op den duur kan optreden is blijvend en herstelt dus niet meer.
Naast blijvende gehele of gedeeltelijke doofheid heeft deze (beroeps)aandoening ook grote sociale consequenties. Zo zijn gesprekken in gezelschap nauwelijks meer te volgen. Bijkomende risico’s zijn kans op verhoogde bloeddruk, vermoeidheid en concentratieverlies.
Recent onderzoek heeft aangetoond dat de productiviteit van medewerkers met een gehoorschade lager ligt en hun afwezigheid door verzuim hoger.
Gehoorschade door langdurige blootstelling aan hard geluid kan optreden bij het werk, maar ook in de privésfeer zijn er allerlei activiteiten denkbaar die gehoorschade kunnen veroorzaken. Neem bijvoorbeeld het onbeschermd klussen met cirkelzaag of klopboor, het motorrijden zonder gehoorbescherming en het bezoeken van de disco.
Wat is geluid?
Natuurkundig gezien is geluid het optreden van luchtdrukverschillen die het trommelvlies binnen in het oor laten trillen. De trillingen worden via een paar kleine botjes in het oor doorgegeven aan het zogenaamde slakkenhuis waarin zich de trilhaartjes bevinden die op hun beurt de trillingen doorgeven aan de gehoorzenuwen. Bij gehoorschade door geluid raken de trilhaartjes beschadigd en vallen de hoge tonen het eerste weg.
Ook hele korte blootstelling aan zeer harde geluiden kunnen direct schade tot gevolg hebben. Meestal is er dan sprake van een knaltrauma, waarbij er in het gehoororgaan een mechanische beschadiging optreedt, zoals een scheurtje in het trommelvlies. Kortstondige blootstelling aan hard geluid gedurende enige uren (bijvoorbeeld tijdens discobezoek) kan leiden tot klachten als oorsuizingen en constante pieptonen, die meerdere dagen kunnen aanhouden.
Bijkomend probleem is dat geluid logaritmisch berekend wordt. Dit wil zeggen dat iedere 3 dB(A) verhoging van het geluid een verdubbeling van de luchtdrukverschillen met zich meebrengt. Als er dus bij een blootstelling van 8 uur per dag 5 dagen in de week aan 80 dB(A) een risico bestaat om gehoorschade te krijgen, is het risico bij 4 uur per dag bij 83 dB(A) even groot. Onderstaande grafiek geeft dit ook weer. Zo is te zien dat de 480 minuten (8 uur) bij 80 dB(A) qua risico op gehoorschade gelijk is aan nog geen 2 minuten bij 104 dB(A).
Andere blootstellingen
Er zijn aanwijzingen dat het gebruik van bepaalde medicijnen en/of blootstelling aan oplosmiddelen ook gehoorschade kan veroorzaken. Het is dan ook belangrijk dit aspect mee te beoordelen bij blootstelling aan schadelijk geluid.
