Overdrachtmaatregelen LTT

Technisch

Aangepaste werkwijze met minimaal twee inschakelbeperkingen 
Onder normale (productie)omstandigheden zijn medewerkers beschermd door machineafscherming en beheersmaatregelen. Machineafscherming wordt altijd volledig toegepast en er wordt niet gewerkt in een draaiende machine (NEN 3140).

Lockout Tagout Tryout geldt zodra (een deel van) een machineafscherming wordt verwijderd. Met LTT als werkmethode worden de energiebronnen afgesloten en geborgd, waarbij de status per energiebron (energievrij of niet) met labels en sloten zichtbaar gemaakt wordt. Voor aanvang van de werkzaamheden wordt door een meting of een controle, zekergesteld dat de nulenergiestatus inderdaad is bereikt.

Indien LTT als werkmethode aantoonbaar niet haalbaar is vanwege procestechnische of andere zwaarwegende redenen, dan moet een aangepaste werkwijze vastgesteld worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor een aantal elektrotechnische werkzaamheden die bij een nulenergiestatus niet kunnen worden uitgevoerd.

Bij een aangepaste werkwijze geldt als stelregel dat minimaal twee inschakelbeperkingen worden toegepast. Door op twee verschillende manieren bescherming te bieden, wordt binnen de mogelijkheden het hoogst haalbare veiligheidsniveau nagestreefd. Voorbeelden van deze stelregel van minimaal twee inschakelbeperkingen zijn:

  • een interlock schakelaar verbonden met de afscherming EN de machine uit de automatische stand zetten*: <uit> of op <hand>.
  • toepassing van lichtschermen, schakelmatten, optische ogen, ruimtedetector etc., EN de machine uit de automatische stand zetten: <uit> of op <hand>.

* door de machine uit de automatische stand te halen, wordt voorkomen dat de operator ‘gepakt’ kan worden door een onverwachte of te snelle proces beweging. 

Bij het vaststellen van een aangepaste werkwijze gelden de volgende uitgangspunten:

  • Noodstoppen worden alleen gebruikt in noodsituaties en niet als bedieningsschakelaar voor machine(delen).
  • Machinebeveiliging zoals afscherming met interlocks of lichtgordijn worden niet gebruikt om de machine stil te zetten of om inschakelen te voorkomen. Dit is oneigenlijk gebruik en verboden. Belangrijkste risico’s zijn: het onverwachts opnieuw inschakelen en het weigeren van een schakeling.
  • De machine moet stil staan. Wacht tot nadraaien van bijvoorbeeld een vliegwiel is gestopt.
  • Bedieningssleutels zijn uniek. Hiermee moet niet alleen uitgeschakeld worden maar de sleutel moet ook worden verwijderd (op de man dragen).
  • De werkwijze wordt, na beoordeling van de risico’s, vastgelegd in een instructie(schema) per machine. Voor deze uitzondering op LTT wordt instructie/training en toezicht op naleving geregeld. Een voorbeeld van een aangepaste werkwijze is uitgewerkt in bijlage 3.

Organisatorisch

Zorgdragen dat afspraken LTT volledig worden nageleefd 
Door een LTT-systeem wordt energie beheerst en is in de praktijk duidelijk herkenbaar wat de status is van een energiebron of machinedeel. Door toepassing van deze werkwijze (inclusief ‘check’ in de vorm van try-out) gaan mensen vertrouwen op het systeem. Als met een veiligheidskaart aangegeven wordt dat er aan de installatie gewerkt kan worden dan is dit een teken dat dit veilig kan gebeuren.

Als afspraken niet nageleefd worden dan is de waarde van LTT nihil. De signalen van het systeem worden hierdoor onbetrouwbaar en medewerkers kunnen niet zien waar risico’s liggen en waar niet. Om afspraken na te kunnen leven is training en opleiding nodig, maar ook zaken zoals toezicht en een sanctiebeleid dienen geregeld te worden.

Registratie handelingen bij afschakelen en vrijgave
Bij afschakel- en vrijgave procedures horen registraties zodat duidelijk is wie wat wanneer gedaan heeft. Het besef dat alle stappen in het schakelen en vrijgeven gelogd worden, helpt al om de afspraken nageleefd te krijgen. Ook voor het onderzoeken en voorkomen van incidenten zijn registraties een belangrijke bron van informatie.

Opstellen noodprocedure voor verwijderen achtergebleven sloten 
Voor het geval dat ondanks alle inspanningen een slot verwijderd moet worden waarvan de eigenaar niet meer aanwezig is, moet een ‘sloten verwijder procedure’ beschikbaar zijn. Hiermee kan door een hiertoe bevoegde persoon vrijgave geregeld worden. Telefonisch akkoord geven voor het verwijderen van een slot is bij een goede LTT-procedure geen optie! Aanbevolen wordt om alleen in uitzonderlijke gevallen de noodprocedure toe te passen zodat voorkomen wordt dat hier al te gemakkelijk mee wordt omgegaan.

Het succesvol invoeren van LTT zal bij de meeste bedrijven de nodige voorbereiding en aandacht vereisen. In bijlage 5 zijn een aantal aspecten van zo’n implementatietraject verder uitgewerkt.